Waarde vrienden en vriendinnen,
Na driekwart jaar radiostilte is het weer tijd u bij te praten over onze activiteiten.
“Toogdag” 2013 In onze vorige nieuwsbrief kondigden wij al aan dat wij dit jaar bijeen willen komen rond het thema “Cynisme”. Dit plan is uitgemond in een “Middag tegen cynisme” die wij dit najaar samen met De Nieuwe Liefde (centrum voor studie, bezinning en debat, van Huub Oosterhuis en Franck Ploum) organiseren. Het middagprogramma duurt van 15.00 tot 17.00 uur met aansluitend een hapje en een drankje en gelegenheid elkaar te ontmoeten. Sprekers zijn Gabriel van den Brink en Franck Ploum met een muzikale omlijsting verzorgd door de familie Ter Schegget. Binnen het thema “Tegen het cynisme” zal de relatie met het werk van Bert worden gelegd. Om 18.00 uur is er een maaltijd waarna er tot 20.30 uur gelegenheid is met de sprekers in discussie te treden. Het evenement zal op vrijdag 11 oktober plaatsvinden. U zult tijdig een uitnodiging en nadere informatie ontvangen.
Met deze samenwerking met De Nieuwe Liefde beogen we bij een bredere groep dan onze “trouwe aanhang” de theologie van Bert ter Schegget en het werk van onze stichting onder de aandacht te brengen. Natuurlijk hopen we dat u, die behoort tot de trouwe groep, ook in de nieuwe opzet zal deelnemen aan deze bijeenkomst, die weer uit een middag met toespraken, muzikale intermezzo’s en een avond met discussie zal bestaan.
Het overlijden van Gerrit de Kruijf
Op 15 januari overleed op 60 jarige leeftijd Gerrit de Kruijf, lid van het Comité van Aanbeveling van onze stichting. Ondanks het feit dat bekend was dat hij niet meer lang te leven had, kwam het bericht van zijn overlijden als een schok. Behalve dat hij betrokken was bij onze stichting, hadden enkele leden van ons bestuur een persoonlijke relatie met hem. Wij herdenken hem met een “In memoriam” dat u als bijlage bij deze nieuwsbrief aantreft.
Archief Eerder meldden wij u al dat wij het archief van Ter Schegget in geordende toestand aan het Historisch Documentatie Centrum van de Vrije Universiteit zullen overdragen. Tot onze grote blijdschap blijkt Greetje Witte-Rang deze omvangrijke klus op zich te willen nemen. Zij zal binnenkort met haar werkzaamheden beginnen en stelt zich persoonlijk aan u voor in de tweede bijlage achter deze Nieuwsbrief.
Website Bijbelplaats.nl
Zo voorspoedig als het gaat met het archief, zo moeizaam blijkt het in de praktijk een website in het leven te roepen die het werk van Miskotte, Breukelman, Monshouwer, Ter Schegget en aanverwante theologen digitaal vindbaar en toegankelijk maakt. Ondanks een succesvol afgerond haalbaarheidsrapport lukt het de verschillende stichtingen tot dusverre niet overeenstemming te bereiken over een gezamenlijke website die toegang biedt tot de gedigitaliseerde teksten van genoemde theologen. Hoe het verder zal gaan is op dit moment niet duidelijk, maar wij zijn hoe dan ook voornemens het werk van Ter Schegget te digitaliseren. Ook bij de ordening van het archief zal hierop worden gelet.
De actualiteit van Ter Schegget
Op initiatief van de Ter Schegget Stichting organiseert het Leerhuis Amsterdam Tenach en Evangelie dit jaar een serie van zes lezingen over de actualiteit van de theologie van Bert ter Schegget. De lezingen worden als volgt aangekondigd:
“In het begin van de jaren zeventig van de vorige eeuw maakte Ter Schegget furore met boeken als Partijganger der armen en Het geheim van de mens. Met het werk van zijn leermeesters Karl Barth en K.H. Miskotte als uitgangspunt, schreef Ter Schegget theologie met een maatschappelijke betrokkenheid en politieke scherpte, die in die dagen nieuw was voor Nederland. De tijden zijn veranderd, het revolutionaire elan van de jaren zestig en zeventig is vrijwel verdwenen en ook de toon van Ter Scheggets theologie veranderde in de loop van de jaren, maar hij bleef zijn uitgangspunt trouw. Hij gaf de hoop niet op, werd niet cynisch en bleef geloven in de gemeente als “Avantgarde van Gods revolutie”. Alle reden om op zoek te gaan naar de wortels van deze radicale theologie en de betekenis daarvan voor vandaag. Dit voorjaar zullen de eerste drie voordrachten worden gehouden: 19 maart: Prof. dr. Maarten den Dulk: “Tussen religie en terreur” over Ter Scheggets uitleg van de gelijkenis over de barmhartige Samaritaan en het mijnenveld waarin de uitlegger zich beweegt. 2 april: Dr. Wilken Veen: “In deze nog niet verloste wereld”, Ter Schegget als ethicus over de gemeente en haar moreel. 23 april: Dr. Evert Jan de Wijer, “De zucht naar vrijheid”. Een kleine theologische biografie van Bert ter Schegget.
De bijeenkomsten worden gehouden op de dinsdagavonden 19 maart, 2 april en 23 april 2013 in de Thomaskerk, Prinses Irenestraat 36 in Amsterdam-Zuid en beginnen om 20.00 uur.”
Financiën in 2012 zijn er weinig kosten gemaakt. Een kostenpost was het haalbaarheidsrapport voor de website Bijbelplaats.nl. Het komende jaar is er vooral geld nodig voor de ordening van het archief. Hoewel Greetje Witte-Rang dit als vrijwilligster doet, moet zij natuurlijk wel haar reis- en onkosten vergoed krijgen. Het Historisch Documentatie Centrum heeft hiervoor geen middelen. Die van ons zijn ook schaars, maar wij vinden dat iemand die zo een omvangrijk werk professioneel uitvoert, er financieel op geen enkele wijze bij in mag schieten. Wij zijn nog op zoek naar fondsen, maar uw bijdrage o.v.v. Archief is zeer welkom.
Met vriendelijke groet, G.H. ter Schegget Stichting,
Herman Noordegraaf, voorzitter Renata Rotscheid, secretaris Bert de Groot, penningmeester Wilken Veen Jaap Jonker Elfriede ter Schegget
Bijlage I
In memoriam Gerrit de Kruijf
Op 15 januari overleed op 60 jarige leeftijd Gerrit de Kruijf, lid van het Comité van Aanbeveling van onze stichting. De Kruijf studeerde in de jaren zeventig theologie in Utrecht. Eén van de toen brandende kwesties was de samenhang tussen de theologie van Barth en het socialisme. De dissertatie van Ter Schegget speelde een rol in die discussie en leidde ertoe dat Ter Schegget in het theologisch dispuut waarvan De Kruijf lid was. Excelsior Deo Iuvante, in discussie trad met de studenten. De Kruijf promoveerde in 1981 op Ter Scheggets grote inspirator Miskotte, Heiden, Jood en Christen. Een studie over de theologie van K.H. Miskotte. (Toch zat De Kruijf op een ander spoor dan de ‘links Barthianen’. Hij was gematigder in zijn maatschappijkritiek en nadrukkelijk geen socialist. Dat belette niet dat hij in 1989 na een predikantschap, gedurende enige jaren gecombineerd met een hoogleraarschap dogmatiek en ethiek aan de Protestantse Faculteit in Brussel, in 1989 in Leiden medewerker werd van Ter Schegget. Daar wijdde hij zich aan de studie van de kerk in de democratie, die leidde tot zijn hoofdwerk Waakzaam en nuchter. Over christelijke ethiek in een democratie( (1994). Daarin blijkt dat hij met Ter Schegget tegen Kuitert in pleit voor een verbinding tussen christelijk geloof en ethiek en voor het beraad daarover in de gemeente, maar anders dan Ter Schegget terughoudend is wat betreft het zogeheten profetisch spreken van de kerk. Deze positie had hij al uiteengezet in zijn bijdrage aan de mede door hem geredigeerde bundel die verscheen ter gelegenheid van Ter Scheggets afscheid als hoogleraar christelijke ethiek en apostolaat in Leiden in 1992: ‘Ter Schegget versus Kuitert’ (in: De zucht naar vrijheid. Ter Schegget doordacht(, Baarn 1992). In dat jaar werd De Kruijf de opvolger van Ter Schegget als hoogleraar christelijke ethiek. Zo hebben de wegen van De Kruijf en Ter Schegget elkaar regelmatig gekruist en was er gedurende een aantal jaren een intensiever contact. Graag stemde hij bij de oprichting van onze stichting in met het verzoek om zitting te nemen in het Comité van Aanbeveling. Wij gedenken deze markante theoloog in dankbaarheid.
Bijlage II
Greetje Witte-Rang: een korte introductie van mijn persoon.
Mijn naam is Greetje Witte-Rang (1954) en ik studeerde theologie aan de (toen nog) Theologische Hogeschool in Kampen. Daarna werkte ik als studiesecretaris van het gereformeerde deputaatschap (een studiecommissie van de gereformeerde synode) Oorlogsvraagstuk, en vervolgens bijna 25 jaar als onderzoeksmedewerker bij de stichting Oikos, waar ik in 2007 ontslag nam. Begin 2008 promoveerde ik in Utrecht op de intellectuele biografie van de econoom en oecumenicus Harry de Lange (Geen recht de moed te verliezen. Leven en werken van dr. H.M. de Lange, 1919-2001.) (Boekencentrum, 2008). Sinds 2007 verrichtte en verricht ik uiteenlopende (meestal onbetaalde) werkzaamheden zoals archief- en ander werk voor de Nederlandse Raad van Kerken en de vereniging Kerk en Vrede, secretariaat Theologische Werkgroep van Kerk en Vrede, vice-voorzitterschap Beraadgroep Samenlevingsvragen van de Raad van Kerken, lidmaatschap van het Platform Duurzame en Solidaire Economie en het schrijven (samen met Herman Noordegraaf) van een boek over het Multidisciplinair Centrum voor Kerk en Samenleving, het MCKS (In de wereld werkzaam zijn. Anders denken over kerkelijk optreden door het MCKS 1981-1998,(Skandalon 2011). Toen ik mijn diensten aanbood aan het Historisch Documentatie Centrum v.h. Nederlands Protestantisme van de VU werd ik geattendeerd op het archief van Ter Schegget; contact met Herman Noordegraaf deed de rest. Bert ter Schegget leerde ik kennen als exegeet tijdens door studenten georganiseerde exegese-colleges in Kampen en veel later als mede-lid van de Theologische Werkgroep van Kerk en Vrede en als discussiepartner van Harry de Lange. Ik woonde ook alle bijeenkomsten van de Ter Scheggetstichting bij. Tijdens mijn promotiestudie ervoer ik hoe belangrijk en interessant archieven zijn en tijdens mijn werk in de archieven van de Raad van Kerken en Kerk en Vrede leerde ik wat over archiefopbouw. Het bewaren van schatten voor toekomstige generaties: zo zie ik dat werk.